Er zijn genoeg ideeën en theorieën over talentontwikkeling. Er zijn zoveel sportclubs en instanties die helpen met het ontwikkelen van talent, maar doen we dit wel op de juiste manier? Zorgt het labelen van jonge topsporters als talent niet voor onnodig veel stress?
Het stempel talent kan ineens voor een hoop stress en druk zorgen voor een (jonge) sporter. Wat betekent deze extra druk voor jou als sporter en hoe ga je hiermee om? Hoe zouden ouders en coaches hiermee om moeten gaan?
Als je denkt aan een talent waar denk jij dan aan? Ben jij zelf ook een talent? Of ben je te oud om een talent te zijn? Wanneer ben je eigenlijk een talent? In dit bericht deel ik met jou alles omtrent talentontwikkeling.
Wat is talent?
Talent is ergens een natuurlijke aanleg voor hebben. Of het hebben van een natuurlijke potentie die bovengemiddeld is. Door specifieke lichamelijke eigenschappen kan jij dus ergens beter in zijn dan iemand anders. Je bent van nature bijvoorbeeld sterker, sneller of leniger dan de rest.
Wat is talentontwikkeling?
Talentontwikkeling is op een systematische manier de natuurlijke aanleg van sporters verbeteren. Je kan hierbij denken aan het ontwikkelen van fysieke, sportspecifieke of mentale eigenschappen.
Wat is het gevaar van talentontwikkeling?
Het gevaar van talentontwikkeling is dat er veel te vroeg wordt bepaald wie een talent is en wie niet. Wat betekent dat als een jonge topsporter / sporter te horen krijgt dat je niet meer in aanmerking komt voor de ”talentenschool” of het talentontwikkelingsprogramma? Ben je dan nu opeens geen talent meer? Wat voor effect heeft dit op kinderen?
De juiste begeleiding van ouders en coaches is hierin ontzettend belangrijk. Als je zelf sporter bent dan is het belangrijk om te weten dat je ook op latere leeftijd kan doorbreken. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat Deense elite topsporters vaker pas op latere leeftijd specialiseren in een sport.
Dus het is ook een gevaar als we te jonge kinderen bestempelen als talent terwijl je in andere landen ziet dat de elite topsporters zich vaak pas later specialiseren en focussen op maar 1 sport. Hierdoor loop je als club mogelijk toekomstige top talenten mis.
Mentaal sterk zijn
Talentontwikkeling vraagt ook om mentaal sterke sporters, want hebben we hier niet te maken met het recht van de sterkste? Wie kan met succes een heel programma doorlopen en dan nog eens een profcontract scoren? Dit is niet voor iedereen weggelegd.
Maar dit heeft niet alleen met je fysieke kwaliteiten te maken. Er zijn jammer genoeg veel (jonge) topsporters die wel de fysieke kwaliteiten hebben, maar mentaal juist ”tekort” schieten.
Freddy Adu zou volgens kenners de volgende Pelé zijn
De Amerikaanse voetballer Freddy Adu tekende op 14-jarige leeftijd als jongste Amerikaanse sporter ooit een lucratief contract bij een Sportfabrikant. Inter Milan wilde hem al hebben toen hij 11 jaar was, maar zijn moeder hielt dit tegen. Echter een paar jaar later maakte hij toch de stap naar de Major League Soccer in Amerika.
Het leek allemaal veelbelovend, maar nu terugkijkend op zijn carrière blijkt het bij lange na niet de nieuwe Pelé te zijn geworden. Hij heeft bij verschillende topclubs try-outs gehad, maar is nooit de ”ster” geworden zoals kenners dachten.
Talent is overrated
Talent is overrated is mijn stelling. Zonder (al te veel) talent kan je ook topsporter worden en je hoeft geen wonderkind te zijn. Hoeveel kansen en dromen laten we schieten omdat we ervan overtuigd zijn dat we het talent er niet voor hebben? We denken dat talent een must is. In mijn ogen zijn er andere dingen die belangrijker zijn dan talent als we de top willen bereiken.
Helpt talent je om de top te behalen? Ja, ik denk dat het scheelt als je bijvoorbeeld lang bent en een goede basketballer of volleyballer wilt worden. Ik denk echter dat er belangrijkere ingrediënten zijn dan talent. Als je echt de ambitie hebt op de top te bereiken dan geloof ik dat er één ding belangrijker is dan talent en dat is mindset.
Naast mindset gaat het ook om commitment, passie, doorzettingsvermogen en alle andere onderdelen die ik al heb genoemd in dit bericht. Er zijn genoeg voorbeelden van elite topsporters die zonder al te veel talent toch de top hebben bereikt (en dat is op zich ook weer een talent) . Denk bijvoorbeeld aan:
- Tom Brady waarvan gezegd werd dat hij niet atletisch genoeg was. Nu is hij de meest succesvolle quarterback aller tijden.
- Russel Wilson was te klein volgens de ‘’kenners’’. Maar hij had een bepalende factor in de eerste superbowl winst in de historie van zijn team.
- Michael Jordan werd in de jeugd niet goed genoeg bevonden door zijn highschool coach en haalde de selectie niet. Jordan wordt nu door veel mensen bekroond als beste sportman ooit.
Hard werken versus Talent
LeBron James werd al vroeg bestempeld als het grootste talent na Michael Jordan. Ook wel de ”nieuwe Michael Jordan”. Hoe vaak horen we niet dit is de nieuwe (en vul maar een naam in) de nieuwe Pelé, de nieuwe Ronaldo, de nieuwe Messi etc.
Het mooie van bijvoorbeeld een LeBron James is dat hij nog steeds veel harder werkt en meer investeert in zijn lichaam en geest dan de meerderheid van zijn ”concurrenten”. Ook Cristiano Ronaldo staat bekend om zijn intense werkethiek. Er wordt o.a. over Cristiano gezegd dat hij altijd de eerste op het trainingsveld is en de laatste die vertrekt.
Wat zou de rol van coaches en ouders in talentontwikkeling moeten zijn?
Angela Duckworth deed onderzoek naar wat succesvolle sporters succesvol maakt. Ze kwam erachter dat het een combinatie is van verschillende factoren waaronder doorzettingsvermogen, passie, maar ook mindset. In haar boek GRIT en een recent interview heeft ze het over de rol die coaches kunnen spelen in het ontwikkelen van talent.
Duckworth zegt dat in een veel gesprekken die zij met (jeugd) sportcoaches had, ze erachter kwam dat de goede coaches niet zozeer van hun spelers nieuwe Olympische atleten willen maken. De coaches waren veel meer gericht op het ontwikkelen van vaardigheden die de jonge sporters na hun sportloopbaan konden toepassen.
Wanneer er aan de sporters werd gevraagd hoe hun coach het verschil in hun leven had gemaakt zeiden de sporters vaak; de coach heeft me geleerd hoe ik mezelf kan gedragen in het leven en hoe ik gemotiveerd kan blijven. En pas als tweede zeiden de sporters’; ”oh en deze lessen kunnen we ook toepassen in de sport”. De menselijke ontwikkeling lijkt hierin dus op de eerste plaats te staan en dan de sportontwikkeling.
Hoe herken je een talent?
Anders Ericsson deed onderzoek naar de vraag hoe elite topsporter tot de top komen. Hij heeft het over het belang van doelgerichte training. Er zijn ook journalisten die een andere route nemen naar het beantwoorden van de vraag waar talent vandaan komt en hoe sporters tot de absolute top gaan behoren. Schrijvers zoals Dan Coyle en Rasmus Ankersen hebben veel geschreven over talent.
Ankeresen heeft het over het goudmijn effect (The Goldmine Effect). In zijn boek schrijft hij dat de beste talenten soms te vroeg over het hoofd worden gezien zoals de Braziliaanse voetballer Ronaldo en de sprinter Asafe Powell. Ankersen zegt dat het hebben van goede faciliteiten niet perse de prioriteit moet hebben in talentontwikkeling, maar het hebben van de juiste mindset.
Tips om jouw talenten te ontwikkelen
Het boekje; Ontwikkel je talenten (in het Engels The Littel Book of Talent) geeft Dan Coyle 52 tips hoe we onze talenten verder kunnen ontwikkelen. Hieronder bespreek ik er 3 voor sporters en 3 voor coaches:
1. Denk in beelden
Coyle zegt dat het helpt om in beelden te denken. Wat klinkt makkelijker om te onthouden?
- Klem de bal zachtjes met je voet.
- Laat de bal je voet kussen.
of - Swing met je tennisracket in een horizontale lijn.
- Swing met je tennisracket alsof je alle kopjes van een koffietafel probeert af te slaan.
Het denken in beelden en plaatjes helpt je met het effectiever leren van bijvoorbeeld nieuwe bewegingen. Zie dit als een soort visualisatie.
2. Stelen zonder te verontschuldigen
De beste topsporters hebben vaak veel van hun bewegingen afgekeken van andere sporters. Kobe Bryant staat er om bekend veel van Michael Jordan’s moves te hebben ”gestolen”. De schilder Picasso heeft ooit gezegd;
Good artists borrow great artists steal.
Pablo Picasso
3. Focus op het positieve
Ik mag niet missen, ik mag niet missen, ik mag niet missen werkt lang niet zo effectief als focussen op wat je wel wilt. Dit wordt ook wel in het Engels Positve Framing door psychologen genoemd.
Tips voor coaches
Coyle geeft ook een aantal tips voor coaches, waaronder;
- Maak eerst een emotionele connectie
Voordat je specifieke aanwijzingen geeft is het belangrijk dat jouw speler weet dat je om hem of haar geeft. Het emotionele aspect is een echte succesfactor. Het is dus van belang dat er vertrouwen is, want succesvol coachen wordt gebouwd op vertrouwen. - Geen lange preken
Geef geen lange preken, geef korte effectieve aanwijzingen en hou het kort. Denk hierbij aan de KISS-regel: Keep It Short and Simple. - Vermijd vaag taalgebruik
Als een honkbal coach bijvoorbeeld zegt tegen de slagman; hou je handen hoger. Hoe hoog moet de slagman zijn handen dan houden? Dit is dus veel te vaag. Effectiever is om bijvoorbeeld te zeggen hou je handen boven schouders of iets onder je oren, zegt Coyle.
